Kocaeli Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Türkiye Cumhuriyet Tarihi Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Esma Torun Çelik, bugün (12.03.2020) Buse Karakulak ve Dilan Kaya'nın sunduğu Güne Bakış programına konuk olarak 12 Mart İstiklal Marşı'nın kabulü kapsamında konuştu.

"Bir Devletin Kuruluş Süreci"

Marşların dünyadaki bütün ülkelerde egemenlik ve bağımsızlık sembolü olarak kullanıldığını belirten Doç. Dr. Çelik, "Dünyadaki her ülkenin bir ulusal marşı vardır. Bizim ulusal marşımız da Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş sürecini hazırlayacak olan, milli mücadele döneminde kabul edilen ve bütün şiirin tamamına baktığımızda bu bağımsızlığın nasıl kazanıldığını ifade etmektedir. Marşımız bize bağımsızlığın önemi hatırlatır. Bu anlamda bağımsız bir devlet olmamızın gereği olarak bu marşı görmemizi, adından da anlaşıldığı gibi "istiklal" yani bağımsızlık marşı olarak da ifade edebiliriz. Bizim bir ulusal, bağımsız devlet olmamızın temel sembolü olarak hiç kuşkusuz İstiklal Marşı'nı görüyoruz." ifadelerini kullandı.

"Egemen Bir Devlet Olabilmek İçin Bir Bayrağın ve Ulusal Marşın Olması Gerekiyor"

İstiklal Marşı'nın tarihi önemine ve yazım sürecine de değinen Doç. Dr. Çelik, "Osmanlı Devleti bildiğimiz gibi bir imparatorluktur. Dolayısıyla bir ulus devlet olmadığı için, bir ulusal marşı da söz konusu değildir. Tabii devletin kendi marşları var fakat bunlar bağımsızlık marşı türünden değil. Nitekim 1921 yılı Kurtuluş Savaşı'nın en önemli dönemlerinin yaşandığı bir süreç. Bir yıl öncesinde Türkiye Büyük Millet Meclisi açıldığı için bu dönemde, yeni bir devletin hazırlık sürecinin başladığını görebiliriz. Bu noktada egemen bir devlet olabilmek için bir bayrağın ve ulusal marşın olması gerekiyor. Özellikle İnönü Savaşı'ndan sonra ordudan bir milli marş hazırlanması konusunda bir takım talepler gelmiştir. Bunun üzerine dönemin Milli Eğitim Bakanı Hamdullah Suphi Tanrıöver bir yarışma başlatmış ve bu yarışma ciddi bir ilgi görerek hatta 724 tane şiir yollanmış. Bu dönem içerisinde de şiirlerin içinden 6 tanesi seçilmiştir. Ancak Hamdullah Suphi, dönemin en önemli şairlerinden biri olan ve Burdur Milletvekili olarak mecliste bulunan Mehmet Akif Ersoy'un yarışmada ödül olması gerekçesiyle yarışmaya katılmadığını öğrenmiştir. Bunun üzerine de ona hususi bir mektup yazarak, bu yarışmaya katılmasını istemiştir. Mehmet Akif de bildiğimiz İstiklal Marşı'nı yazıp, sonrasında meclise göndermiş. 12 Mart 1921 tarihinde Doktor Adnan Adıvar'ın başkanlığında oluşturulan mecliste bu şiirler görüşülmeye başlanmıştır. Mehmet Akif'in yazdığı şiir, meclis tarafından ayakta alkışlanmıştır. Nihayetinde yapılan oylamada oy birliği ile Mehmet Akif Ersoy'un 10 kıtadan oluşan İstiklal Marşı'nın kabul edilmesi kanun ile gerçekleştirilmiştir." diye konuştu.

Haber: Ömer Can Koç (Radyo K.İ.)